Pelgrimstochten

Een spirituele reis naar de buitenwereld en in je binnenwereld

Te voet naar Santiago de Compostela of Rome, de 88 Tempelroute op het Japanse eiland Shikoku of via het Noorse Olavspad naar Trondheim: pelgrimstochten zijn de laatste jaren erg in trek geraakt. Of je religieus bent maakt eigenlijk niet uit; dit soort tochten lijkt iedereen aan te trekken.

Veel wandelaars trekken er zelfstandig op uit, maar er is ook een aantal reisorganisaties dat zich heeft gespecialiseerd in het aanbieden van (delen van) bekende pelgrimsroutes. Je overnachtingen liggen dan vast, dus je bent verzekerd van een plekje. Deze reisorganisaties vind je op deze pagina. Aan het einde van de pagina vind je een aantal concrete voorbeeldreizen.

De Camino is verreweg de populairste route, maar er gaan ook pelgrimstochten naar de Italiaanse Via Francigena, het Noorse Olavspad, de Ierse Kerry Camino en de geweldige tempeltocht in Japan.

Wat is een pelgrimstocht precies?

Een pelgrimstocht of bedevaart betreft een reis naar een specifieke locatie, doorgaans met religieuze of spirituele betekenis. Ons continent herbergt diverse lange-afstandsroutes, waarvan de meest prominente de Sint Jacobsroute naar Santiago de Compostela is, ook wel bekend als de Camino, die leidt naar het graf van de apostel Sint Jacobus. Veel wandelaars gebruiken een pelgrimstocht om hun gedachten te ordenen, om even te ontsnappen aan het alledaagse leven of omdat ze vast zijn gelopen en even van ‘een afstandje’ naar hun leven willen kijken. En sommigen doen het puur voor de sportieve uitdaging. Het eten is langs de Italiaanse en Spaanse bedevaarttochten ook niet mis natuurlijk.

Pelgrimstochten in Nederland

Bij pelgrimstochten denk je waarschijnlijk meteen die beroemde bedevaartroute naar Santiago de Compostela. Maar ook in Nederland vind je diverse pelgrimsroutes. Ik zet er een aantal op een rijtje. Verderop vind je bekende en minder bekende internationale pelgrimstochten en -routes.

• Gelukkigerwijspad: Dit is een moderne pelgrimstocht van 125 kilometer in de provincie Utrecht

• Jacobsweg Thuredrecht: Deze Jacobsweg is een door het Genootschap van Sint Jacob ontwikkelde Nederlandse Pelgrimsroute richting Santiago de Compostela.

• Peerkepad: een 160 kilometer lange wandelroute vanaf de Brabantse stad Tilburg naar het Zuid-Limburgse dorpje Wittem.

• Walk of Wisdom: De Walk of Wisdom is een pelgrimsroute rond Nijmegen en heeft een lengte van 136 kilometer. Los van een religie en geïnspireerd door de natuur.
• St. Odulphuspad: Deze pelgrimsroute van 260 kilometer  is vernoemd naar de missionaris Odulphus. In de 9de eeuw trok hij vanuit naar het noorden om de inwoners aldaar tot het christendom te bekeren.
• Het Pelgrimspad (LAW 7): Dit pad voert je langs een aantal bedevaartsplaatsen en andere plaatsen van religieuze betekenis in zowel Brabant en Limburg.
• Jabikspaad: Met zijn 130 kilometer wordt het Jabikspaad algemeen beschouwd als de noordelijke toegangsroute tot de pelgrimstocht naar Santiago. De oorsprong ervan gaat terug naar de geschiedenis van de eerste penitent die vanuit Friesland verplicht op pelgrimage werd gezonden.

Bekende Camino pelgrimstochten

Er zijn verschillende bekende Camino-wandeltochten, die allemaal leiden naar de kathedraal van Santiago de Compostela in Spanje. Hier zijn enkele van de meest bekende Camino-routes:

• Camino Francés: Deze route is de meest populaire en drukst bezochte. Het begint in Saint-Jean-Pied-de-Port, Frankrijk, en doorkruist Noord-Spanje voordat het eindigt in Santiago de Compostela. Het aantal pelgrims dat voor deze route kiest is de afgelopen decennia flink toegenomen. Vooral in een Heilig Jaar is de drukte soms niet te harden.
• Camino del Norte: Deze route volgt de noordelijke kust van Spanje en biedt prachtige uitzichten op de oceaan. Het start meestal in Irún en gaat dan zuidwaarts naar Santiago de Compostela. Ik heb deze Camino met vele plezier gelopen. Je loopt wel vrij veel op asfalt. Na Oviedo ben ik daarom afgebogen naar de Primitovo.
• Camino Portugués: Deze route begint in Lissabon, Portugal, of Porto en loopt door het binnenland van Portugal en Noord-Spanje, eindigend in Santiago de Compostela. Deze Camino is de laatste jaren erg populair geworden, mede door d soms ongelooflijke drukte op de Camino Frances.
• Camino Inglés: Deze kortere route begint in Ferrol of A Coruña in Noordwest-Spanje. Historisch gezien werd deze route vaak genomen door pelgrims die per boot in Spanje arriveerden. Als je het compostelaat wilt verdienen dien je de route vanaf Ferrol te doen. Deze is namelijk langer dan 100 kilometer, een vereiste om je papiertje in Santiago te mogen ophalen.
• Camino Primitivo: Dit is een van de oudste Camino-routes en begint in Oviedo. Het voert door bergachtig terrein voordat het samenvloeit met de Camino Francés naar Santiago de Compostela. Mooie route en relatief weinig mede-pelgrims.
• Via de la Plata: De Camino Via de la Plata is een uitgestrekte pelgrimsroute in Spanje, van Sevilla naar Santiago de Compostela. Deze route doorkruist divers terrein, waaronder uitgestrekte soms eindeloos lijkende vlaktes en heuvelachtige gebieden, en biedt pelgrims de kans om historische steden, culturele schatten en adembenemende landschappen te ervaren tijdens hun spirituele reis.
• Camino Invierno: De Camino Invierno is een relatief korte route, ongeveer 260 km lang. De Camino voert door een vrijwel onbekend, maar mooi deel van Spanje; met prachtige natuur en voldoende accommodaties, al moet je soms een aardig stuk afleggen. Deze ‘wintercamino’ is de rustigste camino die ik gelopen heb.
• Camino del Salvador: De Camino del Salvador is een pelgrimsroute in Noord-Spanje van León naar Oviedo. Deze minder bereisde Camino biedt prachtige uitzichten op bergen, historische bezienswaardigheden en culturele ervaringen, en is een uitdagende maar bevredigende pelgrimstocht op weg naar Santiago de Compostela.

Elke Camino heeft zijn eigen unieke charme en uitdagingen. Pelgrims kunnen genieten van diverse landschappen, historische bezienswaardigheden en culturele ervaringen tijdens hun reis naar Santiago de Compostela. Het aantal herbergen en andere overnachtingsmogelijkheden verschilt sterk per route en zelfs per regio.

Via Francigena

De Via Francigena voert van Canterbury richting Rome en vormt een uitgestrekt netwerk van reis- en handelsroutes. Sinds de middeleeuwen gidsten ze reizigers vanuit Engeland, Nederland, België en Frankrijk naar Rome.

De route trekt zich uit over ongeveer 1.900 kilometer en doorkruist diverse Europese landen, waaronder Engeland, Frankrijk, Zwitserland, en Italië. Oorspronkelijk beschreven door de aartsbisschop Sigeric de Sermoneta in de 10e eeuw als zijn reis van Canterbury naar Rome, biedt deze route een historisch en spiritueel pad.

Pelgrims op de Via Francigena ervaren niet alleen de fysieke uitdaging van langeafstandswandelen, maar ook de rijke culturele diversiteit langs de route. De tocht omvat betoverende landschappen, middeleeuwse stadjes, en historische bezienswaardigheden. Hedendaagse pelgrims, hoewel niet altijd gedreven door religieuze motieven, vinden er een diepe connectie met geschiedenis, cultuur en zichzelf. In Italie is een aantal populaire deeltrajecten, met name in Toscane. Hier vind je dan ook de meeste georganiseerde wandelreizen op de Via Francigena.

Olavspad in Noorwegen

Het Olavspad, ook wel bekend als de St. Olav’s Way, is een betoverende pelgrimsroute in Noorwegen die zich uitstrekt van Oslo naar Trondheim. De route volgt de reis die koning Olav II Haraldsson in de 11e eeuw maakte, en het pad is doordrenkt van historie en spirituele betekenis.

Pelgrims die het Olavspad bewandelen, worden getrakteerd op adembenemende landschappen, variërend van uitgestrekte bossen tot glooiende heuvels en schilderachtige dorpjes. Onderweg doorkruisen ze historische locaties, middeleeuwse kerken en bruggen, die de rijke geschiedenis van het land weerspiegelen.

De route biedt niet alleen fysieke uitdagingen, maar ook momenten van bezinning en spirituele verdieping. Pelgrims kunnen de serene stilte van de natuur ervaren, afgewisseld met de inspiratie van culturele ontmoetingen in de lokale gemeenschappen langs de route.

Een hoogtepunt van het Olavspad is de aankomst in Trondheim, waar de imposante Nidaros-kathedraal staat, die fungeert als het eindpunt van de pelgrimage. Pelgrims ervaren niet alleen een gevoel van voltooiing maar ook een diepere verbinding met de Noorse geschiedenis en de spirituele reis die ze hebben afgelegd. Het Olavspad belichaamt de perfecte harmonie tussen natuur, geschiedenis en spirituele verrijking voor degenen die deze betoverende pelgrimstocht ondernemen.

De Nederlandse Ria Warmerdam heeft er enkele jaren geleden een mooie Nederlandstalige gids over samengesteld, getiteld ‘Het Olavspad’. Ik heb ooit een lezing van haar mogen volgen op de Fiets- en Wandelbeurs, en werd vrij enthousiast over dit Noorse pad. Het is er helaas nog niet van gekomen.

De 88 Tempeltocht op het Japanse eiland Shikoku

De 88 Tempeltocht op het Japanse eiland Shikoku, ook wel bekend als de Shikoku Pilgrimage, is een spirituele en culturele pelgrimstocht die pelgrims langs 88 boeddhistische tempels leidt. Het pad strekt zich uit over een afstand van 1.200 tot 1.400 kilometer en volgt het levenspad van de boeddhistische monnik Kukai, ook wel Kobo Daishi genoemd, die deze reis in de 9e eeuw ondernam.

Pelgrims doorkruisen een gevarieerd landschap, van bergachtige terreinen tot pittoreske kustgebieden en plattelandsgemeenschappen. Elke tempel langs de route heeft zijn eigen unieke geschiedenis en betekenis, waardoor de pelgrimage een diepe spirituele dimensie krijgt. Pelgrims ervaren niet alleen fysieke uitdagingen, maar ook momenten van meditatie en introspectie.

De 88 Tempeltocht belichaamt de Japanse cultuur, boeddhistische tradities en de innerlijke reis van de pelgrim. Het is een tocht die niet alleen een diep spiritueel karakter heeft, maar ook een connectie biedt met de rijke geschiedenis en religieuze erfenis van Japan. Dit is een van die pelgrimstochten die je niet in een keer helemaal kunt doen, of je moet een paar maanden vrij zijn van werk.

Weinig reisorganisaties bieden deze tocht aan, maar bij de Japan-experts van Tozai.nl en Iki Travels kun je een deeltraject boeken. Ook SNP Natuurreizen heeft een pelgrimstocht in Japan, maar dan over het ‘Vrouwenpelgrimspad’ in het boeddhistische heiligdom Koyasan. Bekijk deze wandelreis vanuit stadshotels, klooster, minshuku’s en ryokan’s

Minder bekende pelgrimstochten

Als je de ‘platgetreden paden’ zoals dat zo fraai heet graag vermijdt en liever een obscure bedevaartstocht gaat lopen zijn er ook diverse opties. Dit is slechts een greep uit de minder bekende pelgrimstochten. Uiteraard zijn deze voor reisorganisaties minder interessant en dus zul je deze vaak zelfstandig moeten ondernemen. Al zul je bij reisorganisaties die veel wandelvakanties in Engeland aanbieden nog wel eens verrast kunnen worden door de opties met pelgrimsthema aldaar. Hillwalk Tours is daar een goed voorbeeld van.

• St. Declan’s Way, Ierland: Een pelgrimspad van Ardmore naar Cashel, geassocieerd met de heilige Declan.
• La Voie de Rocamadour, Frankrijk: Een pelgrimspad dat de stad Rocamadour verbindt met Cahors in de Franse regio Lot.
• The St. Thomas Way, India: Een pelgrimstocht in de staat Kerala, verbonden met de apostel Thomas, met als hoogtepunt de stad Palayur.
• St. Tudno’s Way, Wales: Een wandelpad op het eiland Anglesey, Wales, in verband met de heilige Tudno.
• St. Michael’s Way, Engeland: Een wandelpad van Lelant naar Marazion, gekoppeld aan de heilige aartsengel Michael.
• The Abraham Path, Midden-Oosten: Een pelgrimspad dat de verbondenheid tussen mensen in de regio benadrukt, van Urfa naar Bethlehem.
• St. Ciarán’s Way, Ierland: Een pelgrimstocht in het graafschap Roscommon, geassocieerd met de heilige Ciarán.
• St. Kevin’s Way, Ierland: Een pad dat de Glendalough-vallei verbindt met het Wicklow Gap, met historische kloosters onderweg.
• The Ceredigion Coastal Path, Wales: Een kustwandelpad langs de kust van Ceredigion, Wales, met prachtige uitzichten en historische bezienswaardigheden.
• The Lycian Way, Turkije: Een minder bekende route langs de Lycische kust, met oude ruïnes en prachtige landschappen.
• St. Magnus Way, Schotland: Een pelgrimspad op de Orkney-eilanden, geassocieerd met de heilige Magnus.
• The Peaks Pilgrimage, Engeland: Een pelgrimstocht door het Peak District National Park, met adembenemende uitzichten en historische plaatsen.
• St. Kevin’s Pilgrim Path, Ierland: Een pad dat Glendalough verbindt met de Wicklow Mountains, geassocieerd met de heilige Kevin.
• St. Finbarr’s Pilgrim Path, Ierland: Een route van Drimoleague naar Gougane Barra, verbonden met de heilige Finbarr en omgeven door schilderachtige Ierse natuur.
• The St. Illtyd’s Walk, Wales: Een wandelpad in Zuid-Wales, dat verbonden is met de heilige Illtud en door het prachtige Vale of Glamorgan leidt.
• The Old Way, Engeland: Een pelgrimspad van Southampton naar Canterbury, dat teruggaat naar de tijd van de Angelsaksen en het oude Keltische christendom.
• The St. David’s Pilgrims’ Trail, Wales: Een route die pelgrims door het adembenemende landschap van Pembrokeshire leidt naar de kathedraal van St. David’s.
• The Pilgrim’s Path, Schotland: Een historische route op het eiland Iona, die pelgrims naar de Abdij van Iona brengt, een belangrijk spiritueel centrum. Een van de meer afgelegen pelgrimstochten.
• St. Brendan’s Way, Ierland: Een pelgrimspad dat Ballintubber Abbey in County Mayo verbindt met de Cliffs of Moher, gekoppeld aan de legendarische heilige Brendan.

Voor wie zijn pelgrimstochten bedoeld?