Camino Portugues: een historische route naar Santiago de Compostela
De Camino Portugues is een bekende pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. Er zijn verschillende varianten die je kunt wandelen. De gehele route loopt van Lissabon naar Santiago de Compostela, een route van 615 kilometer lang. Er zijn echter veel pelgrims die de Camino Portugues in Porto starten.
In 2022 liep ik de Camino Portugues vanaf Porto met een vriend. Er zijn verschillende varianten. Wij kozen voor de Camino Portugués Central, maar je kunt ook kiezen voor de Camino Portugués de la Costa, meer langs de kust.
De bekende reisorganisatie voor wandelvakanties Eigenwijze Reizen biedt een wandelvakantie over de Camino Portugues aan, op basis van logies en ontbijt. Deze gaat in zijn geheel over de Central, en je start in Valenca.
Dan volgt nu de reisimpressie van onze wandelvakantie door Portugal in Spanje. Wij kozen dus voor de Camino Portugues Central, en op een gegeven moment voor de Variante Espiritual (na Pontevedra). Hopelijk geeft onderstaande je een indruk van wat je kan verwachten.
Wij liepen deze camino in maart, en ondanks dat het dan flink kan regenen hebben wij erg veel geluk met het weer gehad, op 2 miezerige dagen in het begin na. Er waren niet al te veel andere pelgrims op onze route, al eerder het er naarmate we dichter bij Spanje & Santiago kwamen wel meer. Ondanks dat wij het prima naar ons zin hebben gehad is de Camino Portugues nu niet echt een natuurroute, en je loopt zeer veel op verharde wegen. Een goed lichtgewicht gidsje met basic info is deze. Wij hadden deze gids mee, in combinatie met een GPS-track op de telefoon.
Onze Camino Portugues start bij de Kathedraal van Porto (Sé do Porto). Daar kun je ook een credencial (stempelkaart) aanschaffen en natuurlijk je eerste stempel (carimbo in het Portugees) laten zetten. De route start met mooie kronkelende steegjes, waarna je al snel het winkelgebied van Porto inloopt. Hier is het stukken drukker.
De route staat zeer goed aangegeven met gele pijlen, al zorgen wegwerkzaamheden in het drukke centrum soms voor wat verwarring en zijn de pijlen niet altijd zichtbaar. Sowieso is het praktisch om een GPX track die je kunt volgen in een app achter de hand te hebben. De GPS-route van de Camino Portugues kun je hier downloaden, bij het Vlaamse Compostelagenootschap. Een site waar je nog vele meer nuttige informatie vandaan kunt halen, ook voor andere caminos.
Na het drukke winkelgebied kom je in de buitenwijken van Porto terecht. Afgezien van de eerste 2 kilometer is de route vanuit Porto bepaald niet mooi. Je loopt in een vrij rechte lijn noordwaarts, langs een drukke weg. Cafés en dergelijke zijn er uiteraard genoeg hier.
Na een flink eind lopen wordt het eindelijk wat landelijker maar je blijft tot aan Gião langs een drukke weg lopen. De dorpjes zijn klein maar je kunt er altijd wat te drinken krijge; elk dorp heeft een horeca-gelegenheid.
Tussen Gião en Vilarinho kun je kiezen voor een kortere route naar Vilarinho over een drukke weg. Deze route raad ik niet aan. Er is geen stoep, het verkeer is vrij druk en soms overzichtelijk door muurtjes aan weerszijden van de weg. Deze weg is te vermijden als je de gewoon de route langs het klooster neemt. Aangezien we voor donker bij de albergue in Vilarinho wilden zijn hadden wij voor de shortcut gekozen.
In Vilarinho overnachtten we bij Casa da Laura. We hadden van tevoren gebeld of er plek was. Toen we aankwamen was het even schrikken toen Laura zij dat de abrigo (albergue maar dan in het Portugees) ‘vol’ was, maar dat bleek om het hoofdgebouw te gaan. Er tegenover staat een klein gebouwtje met een aantal bedden. Ook is er een klein keukentje waar je in de ochtend een simpel ontbijt kunt pakken. We betaalden 12 euro per persoon.
In Vilarinho is een aantal restaurants, maar deze bleken gesloten te zijn. Restaurant da Catello bij het kasteel bleek bijvoorbeeld niet meer open te zijn. Wel was er een bar (Tasquinha Saõ Bras) waar je ook simpele gerechten kunt krijgen. Ook is er een supermarkt.
De kop van onze Camino Portugues was er af, na een niet al te mooie eerste wandeldag. Het is in die zin niet verwonderlijk dat reisorganisaties als Eigenwijze Reizen hun georganiseerde Camino Portugues-reis paseen stuk noordelijker in Valenca laten starten.
Na een prima nachtrust, want het bleek muisstil rond Casa da Laura, en een paar bakken aanmaakkoffie vervolgden we onze pelgrimstocht. Ondanks dat het nog goed vroeg is bijkt een cafe in het centrum van Vilarinho al open voor goede koffie en zoete troep.
Eerst lopen we weer een tijd langs een drukke weg, maar dan wordt het ineens veel landelijker met als hoogtepunt een fraaie middeleeuwse brug.
Deze tweede dag van de Camino Portugues is al een stuk bosrijker, maar toch lopen we veelal verhard en is er toch ook weer veel verkeer. Als je het plaatsje Pedra Furada uitloopt kun je kiezen tussen het blijven volgen van de drukke weg, of voor een een wat hoger gelegen omweg.
De kaart beloofde dat die door het bos zou gaan maar dat viel een beetje tegen. De weg bleef verhard en leidde uiteindelijk tot het Santuário de Nossa Senhora Monte de Franqueira. Best een aanrader, de ze omweg. Een mooie carimbo/stempel bij het Santuário bleef uit.
Het weer is wat druilerig en bewolkt, maar dat zou de komende dagen een stuk beter worden. Blijf rustig doorlezen voor foto’s met blauwe luchten! 😉 Als lunch zijn we weer aangewezen op een bar. Vegetarisch eten is hier op sommige plekken wel een uitdaging. Als je iets met groente hebt ook trouwens.
We overnachten in Barcelinho, waar diverse albergues zijn. Een van de betere is behoorlijk nieuw, en heet Albergue Amigos de Montanha (onrustige website), een paar honderd meter voor de burg naar Barcelos. Het was even zoeken. Wij waren hier de enige pelgrims die er die nacht overnachtten.
Deze albergue is zeer aan te raden; onze gids gaf dat ook al aan. Modern, wifi, keuken, en slechts 8 euro per persoon. Wel voor 22:00 weer binnen zijn anders kom je er niet meer in. Wil je dit soort restricties niet, of stel je prijs op gegarandeerde privacy dan zijn er via Booking.com natuurlijk diverse hotels in zowel Barcelos en Barcelinhos te vinden.
Hoewel Barcelinhos diverse bars heeft was het toch even zoeken in de vroege ochtend naar een plekje waar je een koffie kon krijgen. Vlakbij de brug was het gelukkig raak.
Het stedelijk gebied van Barcelos uit lopen duurt weer even. Opvallend weinig barretjes zijn open om 7:00, maar net als we Barcelos uit lopen vinden een bakker/cafe met zitgelegenheid. Verderop zit nog een grote supermarkt als je nog wilt inslaan voor de aankomende etappe.
We lopen deels zelfde route als de GR11, zien we aan de bordjes langs de weg. Blaffende waakse honden zorgen af en toe voor een schrikmoment, maar ze lopen nooit los. In de kleinere dorpen barst het van de honden.
We lunchen na een kilometer of 20 gelopen te hebben bij restaurant Lagar de Valinhas voor het plaatsje Vitorino dos Piaês, honderd meter van het pad af. Het menu van de dag is iets typisch Portugees met vlees en aardappelen. Vegetarische opties zijn er weinig. Vaak ben je dan, zoals ook bij dit restaurant, overgeleverd aan een omelet met salade, of frites of gewoon een broodje kaas.
Deze etappe heeft, gelukkig, wat meer onverharde stukken en ook meer hoogteverschillen. Ook zijn er minder meters over autowegen te maken en zijn die wegen minder druk. De gids geeft deze etappe moeilijheidsniveau 3/3, maar deze vormt alsnog geen enkel probleem voor een fitte wandelaar.
In het gidsje van Village to Village Press kun je per etappe precies zien hoeveel procent van de route verhard en onverhard is. De etappe van vandaag leidt ons tot het in de zomer ongetwijfeld zeer toeristische Ponte de Lima.
In de albergue municipal van Ponte de Lima, gelegen net na de brug, zien we pelgrims die we niet eerder hebben gezien al in stapelbedden liggen. Misschien is dit een populair startpunt? Er zijn een stuk of 10 voor ons aangekomen.
De albergue van Ponte de Lima (website) is simpel, kost 5 euro per persoon, en men dient voor 21:00 weer binnen zijn want dan gaat de deur op slot. Op tijd eten dus. In Ponte de Lima zijn diverse hotels en restaurantjes en aan het plein voor de brug kun je vroeg koffie en zoetigheid krijgen. Een bakker vonden we niet die ochtend, en we hebben aardig goed gezocht.
Na een wat mindere nachtrust, want dat krijg je met 10 andere pelgrims op een zaal, lopen we in de vroege ochtend een stukje terug de brug over voor ontbijt en koffie. Na ongeveer 3 kilometer is 100 meter van het pad een barretje waar je voor 4 euro een pelgrimsontbijt kunt krijgen, bestaande uit toast, nutella, koffie en verse jus.
Twee andere pelgrims schuiven aan, een dame uit Frankrijk en een man uit Duitsland. Onze reis begint steeds meer het gewenste Camino-karakter en -sfeer te krijgen.
Het landschap is deze ochtend een stuk fraaier en rustiger dan de eerste 2 dagen. We lopen ook veel meer onverhard en er is weinig verkeer op de weg. De klim door het bos na 9 km is mooi, en leidt tot 400 meter hoogte (Alto de Portela Grande).
Dit stuk zou je ‘lastig’ kunnen noemen voor de minder geoefende loper. Het gidsje heeft van deze etappe ook een korte gemaakt (15 km tot Rubiães).
Wij lopen echter nog door na Rubiães, maar niet voor we een warme lunch in restaurant Bom Retiro in datzelfde Rubiães hebben gegeten. Van buitenaf gezien zou je het niet zeggen, maar de zaal zit bomvol met Portugezen. Ze serveren zowaar een vegetarische hamburger.
Wij eindigen deze etappe in Valença. In Valença komt via een doorsteekje de Caminho Portugues de la Cuesta (de Kustroute) weer samen met de Camino Portugues Central. Dit is overigens niet de officiële samenkomst van deze twee Portugese caminos; die is pas in Redondela. Valença is dus ook het startpunt als je de reis boekt via Eigenwijze Reizen, maar daarover later meer.
Hoewel we hier dus vanwege de samenkomst van de routes en het populaire startpunt dat Valença is veel pelgrims verwachte is de albergue niet druk. Bij aankomst zijn er slechts twee andere pelgrims.
Deze herberg heet Albergue de Peregrinos São Teotónio en heeft, zoals wel meer herbergen, geen eigen website, maar wel een Facebook-pagina en een beschrijving op Gronze.com. Een overnachting kost 6 euro per nacht, er is wifi en een simpele keuken met magnetron. Op tweehonderd meter is een immense supermarkt.
Het vestingsstadje Valença is behoorlijk toeristisch, met binnen de stadsmuren veel toeristische winkeltjes. Toeristen zijn er echter niet in maart. Vanaf de stadsmuren zie je aan de overkant van de rivier het Spaanse Tui liggen. Valença is dus de laatste Portugese plaats voor we Spanje binnenlopen. Vandaag was duidelijk de mooiste dag tot nu toe wat betreft de wandelroute!
De volgende ochtend wacht ons dan eindelijk Spanje. Nadat we gisterenavond al bij zonsondergang een wandeling over de stadsmuren hadden gemaakt, lopen we nog een keer door het oude centrum van Valença. Als we buiten de vestingmuren volgt al snel de brug over de Rio Minho, en staan we ineens in Spanje. Vrij vlot daarna loop je Tui binnen, ook al een soort kasteelstadje.
Een kleine 10 kilometer Valença komen we bij een leuk koffiepunt, waar we zelf een cello (stempel) kunnen zetten. De carimbo’s zijn vanaf nu sellos. Bij dit barretje komen we de eerste Nederlandse lopers tegen. Het zonnetje schijnt volop. Camino-sfeer in optima forma.
Even verderop horen we van alle kanten luid getoeter. Dit blijkt een Trucker-protest te zijn tegen de alsmaar stijgende brandstofprijzen en slechte weersomstandigheden. Een man raadt ons zo’n 13 kilometer na Valença aan om niet de reguliere route te volgen. Hier loop je namelijk door een groot industrie-gebied en zouden we die toeterende truckers van dichtbij meemaken. Er is een hoger gelegen alternatief (camino complementario noemen ze dat) door het bos. ‘Slechts 1 km langer en veel mooier’, vertelt de man. Dat doen we dus maar.
Na ongeveer 20 kilometer komen we aan in Porriño, een drukke stad met alle voorzieningen en veel albergues. In Porriño kun je krijgen wat je in kleinere stadjes niet vindt. Het gidsje heeft Porriño als einde van deze etappe bedacht, maar wij willen nog een stuk door.
Landschappelijk is dit een mindere dag dan gisteren (dat was duidelijk de mooiste) maar toch lang niet slecht. Wel lopen we weer veel over asfalt. De Camino Portugues doet me in die zin denken aan de Camino del Norte, waar ik ook veel over verharde wegen liep. De Camino Primitivo heeft dat, in mijn herinnering, een stuk minder.
Wij stoppen als we een mooi landelijk gelegen rustige albergue zien in ‘Saxamonde’, / Padrón (wat de plaatsnaam exact is is onduidelijk, hun stempel zegt Padrón, google maps adres zegt Saxamonde)
Het is in elk geval een rustig plaatsje met een eveneens rustige albergue met aanpalend cafe. Zo vermijd je de drukke stad Redondela die 4 kilometer verderop wacht. Zeker een aanrader deze albergue! De naam is Bar/ Albergue Corisco. Keurig met lakens en een ‘normaal’ kussen met sloop. Veel gemeentelijke albergues hebben harde, hoekige ondingen als kussens), kluisjes, wifi, tv, zithoek enz. Wel iets duurder, 15 euro per persoon. Zeer vriendelijke ontvangst. Eten kan in het cafe.
We startten de dag met cafe con leche en tostada met jam in de bar die bij de albergue Corisco hoort. De eigenaresse had de avond van tevoren gevraagd hoe laat we wilden vertrekken. Ontbijt om 7 uur was geen probleem. Alles gaat op vertrouwen, we betaalden pas bij vertrek. We hebben een fantastische nachtrust gehad in een stille omgeving; voor het eerst in dagen waren we de enige overnachters in de albergue.
De stad Redondela heeft veel herbergen en andere voorzieningen. Bij een cafeetje willen stomdronken Spanjaarden (het is nog ochtend) ons iets vertellen over strings en meisjes op de camino. Daarnaast bestellen ze, tegen onze zin, drankjes voor ons. Die slaan we beleefd af want we hebben nog veel kilometers voor de boeg. Arcade heeft een prachtig burg, de Ponte Sampaio. Foto-momentje.
Tot Pontevedra loopt de route tussen vriendelijk glooiende heuvels met weliswaar veel bebouwing, maar het doet fraaier aan dan vergelijkbare stukken in Portugal.
Dat de zon volop schijnt helpt natuurlijk ook mee. Weer komen we onderweg veel albergues en cafes tegen. We ontmoeten een Deense man (die de Camino Portugues voor de negende keer loopt) en een Duitse studente die ook alleen hebben geslapen de afgelopen dagen. Druk is het dus nog altijd niet op de Camino.
Voor je Pontevedra in loopt krijg je een paar mooie kronkelende kilometers door een bos met beekjes. Hier ontmoeten we een familie uit Zuid-Afrika, die hun Camino aanvankelijk vanwege Covid moesten afbreken, en nu zijn teruggekomen.
Pontevedra is een grote stad en begint rommelig, maar het oude centrum is verrassend leuk en er hangt een fijne sfeer. Wie lunchen met een menu del dia bij een restaurantje waar veel loflas zitten te eten. Vegetarisch gaf dit keer geen problemen; ik kreeg veel groente.
Na Pontevedra splitsen we na een tijdke af naar de Variante Espiritual. De officiële route van de Camino Portugues Central verlaten we dus hier. De Variante Espiritual wordt ook wel de Zeeroute of Translatio Route (een stuk over het water) genoemd, en loopt westelijker dan de Central.
Een reden om voor de Espiritual te kiezen is de boottocht van Vilanova de Arousa naar Pontecesures. Ook schijnt deze variant meer hoogtemeters te hebben dan de Central. De route voert langs een paar schilderachtige kustdorpjes, weelderige en rustige bospaden, wijngaarden en oude kloosters.
Het plan was ongeveer 1 kilometer voor Combarro te overnachten, in een albergue die niet direct aan de route ligt. Deze herberg staat niet in de gids maar mijn wandelgenoot had er goede dingen over gelezen. We bellen meerdere keren aan, maar er wordt niet opengedaan. Uiteindelijk spreken we de eigenaresse, maar de albergue gaat pas in april weer open. Dat kan dus ook nog, dat herbergen gesloten zijn. In Vilanova de Arousa zouden we dat ook meemaken. Let hier op als je overnachtingen echt wilt plannen.
We lopen door naar Combarro, dat een mooi toeristisch plaatsje aan het water blijkt te zijn. Combarro is bekend vanwege de horréos (graanschuurtjes) aan de rand van de zee. Vanuit een bepaalde hoek lijken ze te zweven, zo lezen we althans.
We eindigen bij Hogar de la Puerta, een cafe dat ook kamers verhuurt. De reviews zijn vreselijk maar dat gaat vooral over het geserveerde eten. De kamer is voor 20 euro per persoon echt prima, en de locatie is gunstig. Eten doen we elders uiteraard.
Zondagochtend bleek de bakker dicht, dus we moesten het doen met wat chocolade-croissants uit het cafe waar we ook geslapen hadden. Niet echt een ideale stad, aangezien we zo’n 4 kilometer lang een ‘berg’ op moesten lopen. Niet echt zwaar maar op een matig gevulde maag niet ideaal.
Hier onder het uitzicht op Combarro als je aan de klim begint. Als je per se ergens een rustdag wilt nemen is dit stadje wellicht een leuke optie. Ik zou dan wel voor een andere accommodatie kiezen.
Na 10 kilometer lopen over een rustig bospad (wel klimmen maar niet moeilijk) kom je bij Monasterio de Armenteira. Hier zijn 2 cafés, en eentje bleek open op zondag. Tweehonderd meter na het klooster is een albergue.
Hierna volgt een van de mooiste stukjes van deze camino. Een afdaling met watervalletjes en een beek die mee stroomt langs het pad, en dit kilometers lang.Omdat dit zo’n mooie wandeling is kom je veel wandelaars en dagjesmensen tegen.
De albergue Municipal (een sporthal) in ons eindpunt Vilanova de Arousa bleek gesloten. We zate net te ver buiten het seizoen. Via Booking vonden we een prima betaalbaar alternatief: Hotel Bradomin, 34 euro voor een tweepersoonskamer.
De volgende dag wilden we met de boot naar Pontecesures, maar er zijn te weinig pelgrims om een ochtendboot te vullen. Daar zijn er minimaal 8 nodig a 25 pp, dus 200 euro, anders vaart de boot niet. Een nadeel van niet in het hoogseizoen gaan, al was de boot anders misschien juist weer te vol geweest. Telefonisch boden we 100 euro voor ons 2en, maar dat bleek niet genoeg.
Er zijn 3 maatschappijen die deze ‘Camino Translatio’ aanbieden. De Camino Translatio is de enige camino die je per boot af ‘mag’ leggen, en maakt dus onderdeel uit van de Variante Espiritual. Als je dit wilt doen moet je dus even goed opletten hoe en wanneer je een boot kan nemen. Je kunt dit stuk ook gewoon lopen, langs de oever. Wel vrij heuvelachtig en niet zo goed aangegeven, stond in de gids.
Het cafe tegenover hotel Brodomin is vroeg open. Onze boot naar Pontecesures gaat pas om 15:00, dus we hebben een hoop tijd te doden. Tegen 15:00 gaan we de boot op, met ongeveer 8 andere pelgrims, en beginnen we onze Camino Translatio. Onderweg kom je 17 kruizen tegen, die vroeger ‘de weg wezen’.
Het aankomststadje Pontecesures is tamelijk lelijk, althans daar waar de boot aanmeert. Veel industrie. Daar vervolgen we onze Camino te voet. Al vrij snel daarna volgt de stad Padron, met zeer veel albergues en andere voorzieningen. Een deel van onze mede-bootpelgrims stopt hier om te overnachten, maar wij lopen door,
Dit stuk tot Teo is een beetje rommelig; er is ook meer verkeer (vrachtwagens ook) ook al hoef je weinig over de weg te lopen. Je kunt merken dat er een grote stad in de buurt is. Santiago is nog maar 15 kilometer van ons verwijderd: onze Camino Portugues zit er bijna op.
De albergue van Teo is basic maar prima. 8 euro per persoon. De restaurants die op een paar 100 meter liggen blijken op maandag gesloten. Eentje is dicht vanwege een covid besmetting. We bestellen telefonisch een pizza, die keurig bij de albergue wordt bezorgd.
Vanuit Teo is het nog maar 15 kilometer naar Santiago. In de ochtend aankomen is natuurlijk gunstig als je de pelgrimsmis wilt meemaken. Deze begint om 12:00 in de Kathedraal.
De aanlooproute naar Santiago is relatief rustig; niet te veel industrie en verkeer. We lopen Santiago de Compostela binnen vanaf de zuidwestkant. dit in tegenstelling tot alle andere Caminos die ik gelopen heb. Zo is het toch een beetje ‘nieuw’.
Aangezien 2022 een Heilig Jaar was (een extra Heilig jaar vanwege Covid) was de Heilige Deur aan de achterkant van de Kathedraal ook geopend. Bij het einde van de mis helaas geen zwaaiende botafumeiro (wierookvat) voor ons, maar die hebben we gelukkig al eens eerder gezien. Onze Camino Portugues zit er op!
We halen ons compostelaat bij het Pelgrimsbureau. Er is geen rij zoals in de zomer vaak het geval is; we kunnen zo doorlopen.
We overnachten in Santiago de Compostela, om de volgende ochtend met de bus naar Finisterre te gaan. Vanuit Finisterre hebben we nog 1 wandeldag, naar Muxia. Een aanrader als je de tijd hebt.
We hadden allebei los van elkaar al eens eerder deze etappe gelopen. Het busstation van Santiago de Compostela bleek verplaatst, dus we moesten ons in de ochtend rot rennen om de bus naar Finisterre (eigenlijk Fisterra) te halen. De busrit gaat over glooiende wegen. Ik word niet snel wagenziek maar hier was ik goed aan de beurt, mede omdat ik aanvankelijk veel op mijn telefoon zat. Het is ook geen korte rit naar Fisterra.
Vanuit Fisterra is het ongeveer 28 kilometer lopen naar Muxia. Hier en daar kan je voor een variant reizen, bijvoorbeeld eentje die dichter langs de kust loopt. Deze variant is denk ik iets langer.
Tijdens deze dagwandeling komen we eigenlijk meer pelgrims tegen dan op de Camino Portugues of de Variante Espiritual. Gek genoeg komen ze ons meestal tegemoet. Zij lopen dus van Muxia naar Finisterre.
We overnachten in de prima maar redelijk sfeerloze en Oostblok-achtige Albergue Municipal in Muxia (website). Er zijn slechts drie andere pelgrims. Om de volgende ochtend de bus naar Santiago de Compostela te nemen moeten we erg vroeg op. Bij de bushalte staat een aantal andere pelgrims te wachten, maar er is plek genoeg voor iedereen. Vanuit Santiago vliegen we met budgetmaatschappij Vueling terug naar Amsterdam.
Dit was mijn 5de Camino en hoewel ik er weer van genoten heb is het niet de mooiste geweest. Wat dat betreft kan ik de Camino Primitivo en de Camino Invierno meer aanraden. Beide hebben wel minder voorzieningen en meer hoogtemeters.
De bekende reisorganisatie voor fiets- en wandelvakanties Eigenwijze Reizen biedt een wandelvakantie over de Camino Portugues aan, op basis van logies en ontbijt. Deze gaat in zijn geheel over de Central, dus niet over de Espiritual variant die wij namen. Nog belangrijker om te weten is dat je start met lopen in Valenca en niet in Porto.
De reis begint weliswaar in Porto, waar je een stadstour doet, maar daarna volgt een transfer naar Valencia, vlak voor de Spaanse grens. De eerste dagen vanuit Porto, en met name de route uit Porto zijn niet de interessantste dus dat Eigenwijze Reizen er voor kiest deze over te slaan valt te billijken. Je mist dus wel Ponte de Lima, wat wel een mooi stadje is. En die dagetappe was ook niet slecht. Bekijk de reisdetails en dagafstanden op de website van Eigenwijze Reizen.
Naast Eigenwijze Reizen zijn er meer reisorganisatie die pelgrimsreizen in Portugal aanbieden. Ik zet er een aantal voor je op een rijtje:
Maar het leukste en meest avontuurlijke is natuurlijk alles zelf regelen en maar zien waar je uitkomt na een dag lopen!
Twijfel je of deze camino iets voor jou is? Ik heb een aantal voor- en nadelen op een rijtje gezet. let wel, dit gaat dus over het traject dat wij gelopen hebben, Porto – Santiago met de Variante Espiritual.
Als gidsje raad ik dus Wandelgids Camino Portugues van Matthew Harms aan, te koop bij Reisboekhandel De Zwerver. Een lichtgewicht boekje zonder nodeloze opsmuk. Je vindt er globaal de afstanden en voorzieningen. Handig als je met GPS loopt.
Er staan geen uitgebreide routebeschrijvingen, achtergronden, toeristische informatie en bezienswaardigheden in. Heel basic: waar vind ik albergues, winkels en restaurants. En hoeveel kilometer is het van A naar B. Mocht je de Camino Portugues gaan lopen: Bom Caminho!
Valkenburg is een uitstekende uitvalsbasis voor mooie dagwandelingen in de omgeving, en dus ook een prima optie voor een korte wandelvakantie in eigen land. Ee...
De kortste volwaardige Camino naar Santiago! Ik liep de Camino Ingles vanaf Ferrol in 4 dagen; als je via een reisorganisatie boekt maak je minder lange dagafs...
